DE INTERNATIONALE COLLECTIE KERSKRIBBEN VAN JAN DE VRIES UIT WOLVEGA

Mijn interesse voor de kerkelijke kunst in zijn algemeenheid heeft ertoe geleid, dat ik na verloop van tijd een speciale belangstelling kreeg voor kerstkribben.
Reeds als kind stond ik mij te vergapen aan de grote beeldengroepen, die rond de kerst in de katholieke kerken werden opgesteld. Jarenlang koesterde ik de wens om een beeldengroepje te mogen bezitten, dat in de kersttijd een ereplaatsje in de woonkamer zou kunnen krijgen.
Deze lang gekoesterde wens werd eerst vervuld toen ik in 1979 van mijn kinderen een eenvoudige kerststalletje uit de HEMA kreeg. Nog steeds neemt dit beeldengroepje, dat is vastgelijmd in een eenvoudig stalletje, een zeer bijzondere plaats in mijn verzameling in.
Ik realiseerde me eigenlijk op dat moment niet, dat hiermee de basis was gelegd voor de grote collectie kerstkribben, die ik momenteel bezit.

Een jaar later wist ik beslag te leggen op een aantal onbeschilderde beelden uit een klooster in het Limburgse Steyl. Deze beelden waren echter stuk voor stuk afkomstig uit verschillende groepen en liepen qua stijl en grootte nogal uiteen. Om er toch nog een fraai geheel van te maken beschilderde ik, onder het toeziend oog van Broeder Aquino, de beelden in authentieke kleuren, waardoor er alsnog een aardig geheel ontstond, dat werd uitgebreid met een Oostenrijkse stal.
Hierna kreeg ik de smaak pas echt goed te pakken en ging ik op zoek naar meer in stijl uiteenlopende groepen, waarbij vooral de nadruk werd gelegd op de invloed die de eigen volkskunst uit diverse landen op de ontwikkeling van de kerstkribbe heeft gehad.
Dat ene geboortetafereel, dat over de gehele wereld op honderden en waarschijnlijk wel duizenden manieren is uitgebeeld, geeft een extra dimensie aan het verzamelen van kerstkribben. In het door mij, in het kader van het vak Heemkunde voor het Weststellingwerfse basisonderwijs geschreven boekje “De geschiedenis van de kerstkribbe”, heb ik de ontwikkeling van de kerstkribbe vanaf de tweede eeuw na Christus tot heden beschreven.
Ook werd bij het opzetten van de collectie aandacht besteed aan de verscheidenheid van gebruikte materialen zoals: klei, terracotta, maïsblad, glas, tin, gips, diverse houtsoorten, zeepsteen, was, porselein, stro, blik, ijzer, mergel, giethars, fimo-klei, leer, kurk, brooddeeg, marmer, plastic, touw, brons, jute, stof, parelmoer, bananenblad, wol, enzovoort.

Naast de aankoop van diverse groepen maakte ik ook gebruik van mijn eigen creativiteit door zelf beeldengroepen te vervaardigen.
Ook werden zwaar beschadigde groepen zorgvuldig gerestaureerd en met zelfgemaakte mallen reproducties van niet meer te bemachtigen zeer oude groepen gemaakt.
In de loop der jaren breidde het aantal groepen zich zodanig uit, dat een slaapkamer speciaal moest worden ingericht voor de opslag van de groepen met bijbehorende stallen. Toen dat ook nog niet genoeg bleek te zijn werd een tweede verdieping op de woning als expositieruimte ingericht. Inmiddels is de ruimte volledig gevuld met enkele duizenden beelden en stallen en werden diverse diorama’s gemaakt met het geboortetafereel, waarbij stromend water en rokende vuurtjes niet ontbreken.
Ik ben echter niet de enige die helemaal geobsedeerd is van kerstgroepen. Eigenlijk is het hele gezin in de ban van kerstgroepen geraakt. Zelfs mijn kleinkinderen weten de groepjes in de winkels al te ontdekken om ze daarna, soms na enig aandringen, mee te nemen voor opa.
Op dit moment is een grote internationale collectie opgebouwd, bestaande uit meer dan 350 kerstkribben uit diverse landen zoals: Duitsland, Nederland, België, Rusland, Mexico, Pen, Colombia, Denemarken, Israël, Kenia, Polen, Thailand, Bangladesh, Hongkong, El Salvador, Filipijnen, Ivoorkust, China, Taiwan, Curaçao, Sri Lanka, Indonesië, Zaïre, Thailand, Italië, Engeland, Opper Volta, Nigeria, Chili, India, Kameroen, Ghana, Rwanda, Spanje, Ecuador, enzovoort.
Zelfs uit kerken afkomstige groepen behoren tot de collectie, Het nadeel hiervan echter is, dat deze nogal wat ruimte vergen.
Naast het aankopen en vervaardigen van groepen investeerde ik veel tijd in het maken van bijpassende stallen, aangezien hieraan naar mijn mening bij veel exposities te weinig aandacht wordt besteed.
In de afgelopen jaren werden vele honderden sinaasappelkistjes gesloopt om met het daarvan afkomstige ruwe materiaal de juiste effecten te creëren. Ook werden vele vierkante meters massief parket met houtsnijmesjes bewerkt en vele steensoorten en andere natuurlijke materialen onder handen genomen om het gewenste resultaat te krijgen.

De kerstkribben werden in de afgelopen jaren onder andere geëxposeerd in: Galerie Hannie Mein te Vinkega, Kunsthandel De Erpe te Havelte, de Orchideeën Hoeve te Luttelgeest, De Kijkzaal te Wolvega. Havezathe Mensinghe te Roden, het Duitse Gross Hesepe, de Ansfriduskerk Amersfoort , het Willem van Harenmuseum te Heerenveen, het Nationaal Vlechtmuseum te Noordwolde, de Theetuin in Nijeholtpade en de R.K Andreaskerk te Zorgvlied. Deze exposities trokken vele duizenden bezoekers en kregen ruimschoots aandacht van de plaatselijke, regionale, provinciale en landelijke pers, alsmede van radio en televisie. Jaarlijks krijg ik veel aanvragen voor exposities in binnen- en buitenland. Daar het in en uitpakken van de duizenden beelden en het inrichten van een expositie meer dan een week tijd kost, een vrachtwagen moet worden ingezet voor het vervoer en de gehele familie en vele vrijwilligers hiervoor moeten worden ingeschakeld heb ik noodgedwongen moeten besluiten zeer spaarzaam met toezeggingen voor exposities om te gaan. Liefhebbers kunnen na het maken van een afspraak de stallen bekijken in mijn eigen expositieruimte.